Cha mẹ bình thường dùng 'kính lúp' soi xét con tiểu tiết, cha mẹ thông thái dùng 'kính viễn vọng' quan sát ở tầm xa để thấy thế mạnh của trẻ.

Những bức ảnh dưới đây cho thấy sự trái ngược giữa các cặp cha mẹ thường và cha mẹ thông thái trong việc nuôi dạy con:

Sự khác biệt về giao tiếp

Cha mẹ bình thường (trái) luôn đánh giá cao quan điểm, thẩm quyền của mình, cho rằng ý tưởng của mình là đúng đắn và trưởng thành (vòng tròn lớn), trong khi ý tưởng của con trẻ là sai lầm, ngây thơ (vòng tròn nhỏ), giữa hai hệ ý tưởng không có sự giao thoa. Điều này cũng thể hiện việc họ muốn lấn át con, nhưng lại không sẵn sàng để tương tác. Quan hệ với trẻ là quan hệ kiểm soát.

Cha mẹ khôn ngoan ngược lại có sự tôn trọng suy nghĩ của trẻ và bình đẳng trong quan hệ với trẻ. Phụ huynh dạng này luôn hiểu rằng trẻ có những ý tưởng khác mình và sẵn sàng để giao thoa, giao tiếp. Quan hệ này là quan hệ hợp tác.

Sự khác biệt về góc nhìn

Cha mẹ bình thường nhìn con dưới góc độ của kính lúp (trái), soi xét từng ly từng tí đến cuộc sống của con, ví dụ như xếp hạng bài kiểm tra hay hoàn thành số tiết piano trong tuần... Điều này càng khiến trẻ lo lắng, sợ hãi sai sót. Đây là kiểu phụ huynh nhìn nhận vấn đề thiển cận.

Cha mẹ thông minh nhìn con dưới góc độ của kính viễn vọng, quan sát trẻ ở tầm xa để nhìn thấy khả năng phát triển, thế mạnh của trẻ. Đây là kiểu phụ huynh nhìn nhận vấn đề sâu, rộng.

Sự khác biệt khi đánh giá đặc điểm của trẻ

Cha mẹ bình thường nhìn thấy trẻ có nhiều khuyết điểm (màu nâu trong bức tranh bên trái) hơn là ưu điểm (màu xanh), thậm chí sẵn sàng bỏ qua ưu điểm, chỉ chú trọng nhược điểm và tìm cách cải thiện những thiếu sót đó. Họ tin rằng chỉ bằng cách này, đứa trẻ mới có thể trở thành một người hoàn hảo.

Cha mẹ khôn ngoan coi cả ưu điểm, khuyết điểm của trẻ là đặc điểm. Họ không nhìn chằm chằm vào nhược điểm của đứa bé, thậm chí còn biết biến đó thành điểm mạnh của con. Như thế, ưu và nhược đều trở thành đặc tính (bức tranh màu vàng).

Sự khác biệt trong phép so sánh

Cha mẹ bình thường tạo ra hai định nghĩa rõ ràng: thất bại - thành công, và luôn đưa hai thứ này lên bàn cân để so sánh. Họ cho rằng thất bại của đứa trẻ có thể tránh được, và thất bại đồng nghĩa với phạm lỗi. Họ vạch ra những khuôn khổ cho trẻ, nói với đứa trẻ phải làm cái này, cái kia mới là tốt, nếu không sẽ thế này, thế kia. Điều này có thể khiến cho đứa bé sợ thất bại, không có tự tin bước ra khỏi mọi ranh giới để làm điều gì đó mới mẻ.

Cha mẹ khôn ngoan tin rằng thất bại là một phần của sự trưởng thành, có vấp ngã mới có lớn khôn, vì thế, thất bại không có gì là xấu hổ hay lỗi lầm. Nhờ vậy, đứa trẻ bình thản bước qua mọi trải nghiệm của đời sống, luôn vững vàng trước mọi thử thách. Kể cả khi thất bại, chúng cũng không vì thế mà chịu gánh nặng của "cán cân thành công, thất bại" mà bố mẹ từng gây cho mình.

Sự khác biệt trong cách trả lời câu hỏi

Cha mẹ bình thường không thích con hơi tí là đặt câu hỏi, có thể vì họ không có đáp án mà trẻ cần, dần dần, có thể trở nên kém "giỏi" trong mắt con. Vì thế, đứng trước các câu hỏi của con, họ tìm cách né tránh, thậm chí gắt gỏng để phản ứng.

Cha mẹ thông minh sẽ khuyến khích con cái tìm ra câu trả lời, đồng thời có thể đưa ra các gợi ý, hoặc các ý tưởng để con tự tìm đáp án cho riêng mình. Cha mẹ tuýp này hiểu các vấn đề thường giúp trẻ khơi nguồn sáng tạo, trí tưởng tượng, giúp tư duy "nảy mầm".

Sự khác biệt về ghi nhận kết quả học tập

Cha mẹ bình thường gò ép con vào một đồ thị thăng tiến (hình trái), buộc con không ngừng tiến bộ. Trong mắt họ, chỉ số duy nhất phản ánh kết quả học tập là điểm số.

Cha mẹ thông thái nghĩ rằng học tập là một quá trình khám phá, quá trình này có sự biến động lên, xuống. Thành tựu là quan trọng, nhưng lý do cho sự thay đổi thành tựu cũng quan trọng không kém.

Sự khác biệt trong phân bổ thời gian

Cha mẹ bình thường đặt nặng học tập, chèn thời gian biểu học tập tối đa cho con. Ngoài ra, các thời gian cho phát triển tư duy, vận động thể chất... đều bị giảm thiểu. Điều này khiến đứa trẻ vô tình trở thành "cái máy học", thiếu kiến thức xã hội.

Cha mẹ thông thái chú tâm đến sự phát triển toàn diện của trẻ, phân bổ thời gian đều đặn cho nhiều khía cạnh khác nhau: vui chơi, vận động... Nhờ đó, trẻ trở thành một cá thể hoàn chỉnh, khỏe về thể chất, thông tuệ về tư duy.

Sự khác biệt trong quan điểm về vai trò của bản thân

Cha mẹ bình thường luôn muốn mình hoàn hảo trong mắt mọi người, phải hoàn hảo trong vai trò người mẹ, người vợ, người nhân viên... Khi không đạt được điều đó, họ trở nên căng thẳng, gây stress cho cả gia đình.

Cha mẹ khôn ngoan hiểu rằng điều quan trọng là tạo được sự cân bằng giữa cuộc sống riêng và công việc, thông qua sự điều chỉnh năng lượng linh hoạt ở từng giai đoạn. Khi tâm lý của bản thân tốt, họ mới có thể đem lại hạnh phúc cho gia đình.

Sự khác biệt về quan điểm "thành công"

Cha mẹ bình thường cho rằng thành công của con cái là công việc tốt, thu nhập tốt. Họ có xu hướng so sánh, buộc con cái phải đạt được mức độ nào đó mới được coi là thành công. Như thế, người con khó có thể hiểu được ý nghĩa đích thực của cuộc sống.

Cha mẹ khôn ngoan hiểu rằng định nghĩa về sự thành công trong cuộc sống đa dạng. Trong quá trình trưởng thành của con cái, họ cảm thấy miễn là đứa trẻ tiến bộ so với cái mốc nhất định nào đó ban đầu, đó là một thành công.

Khác biệt trong tư duy giáo dục

Cha mẹ bình thường dạy con theo suy nghĩ mình cho là đúng, và nếu trẻ không tuân thủ, họ thường trách móc trẻ: "Mẹ/bố đã vất vả vì con, con phải nghe lời". Họ coi việc sinh con và nuôi dưỡng như một sự ban ơn, thế nên phải yêu cầu trẻ đáp đền theo định hướng .

Trong khi đó, cha mẹ khôn ngoan dạy trẻ bằng cách lấy mình làm tấm gương, thôi thúc trẻ học hỏi để trở thành một hình mẫu mới. Họ không đặt lên vai trẻ trách nhiệm phải nghe lời vì "đã sinh ra, nuôi dạy", thay vào đó, dần ý thức cho con cái thấy giá trị của mình trong mắt con.

Thùy Linh (Theo Aboluowang)

Phần lớn học sinh, sinh viên học bằng cách đọc lại vở ghi chép và sách giáo khoa, nhưng nghiên cứu của các nhà tâm lí học – trong các thí nghiệm trong phòng lab lẫn thí nghiệm với người học thực tế trong lớp – cho thấy đây là một kiểu học hết sức kinh khủng. Sử dụng các chiến lược học tập tích cực như thẻ ghi chú, lập sơ đồ, và tự vấn – là cách học hiệu quả hơn nhiều, đồng thời cần giãn thời gian học mọi lúc mọi nơi và hòa hợp kiến thức các môn học lại với nhau.

Đó là kết luận của các nhà tâm lí học Roediger và Mark McDaniel tại trường Đại học Washington ở St. Louis, Mĩ. Tính chung thì hai ông đã dành ra 80 năm nghiên cứu sự học và trí nhớ, và đã gói gọn các kết quả nghiên cứu của họ cùng với cây bút Peter Brown trong tác phẩm Make It Stick: The Science of Successful Learning

1. Đừng chỉ biết chăm chăm đọc lại các ghi chép và sách vở

Từ các khảo sát, chúng tôi biết rằng phần đông sinh viên, khi họ học, họ thường đọc lại các yêu cầu và các ghi chép. Phần lớn sinh viên cho biết đây là nguyên tắc học tập số một của họ.

Tuy nhiên, chúng tôi biết, từ rất nhiều nghiên cứu, kiểu tái hiện thông tin lặp đi lặp lại này không phải là cách gì hay đặc biệt để học hay để tạo ra trí nhớ lâu dài hơn. Nghiên cứu của chúng tôi trên các sinh viên Đại học Washington, chẳng hạn, cho thấy khi họ đọc lại một chương giáo trình, họ tuyệt nhiên không có thêm tiến bộ gì so với những sinh viên khác chỉ đọc chương đó đúng một lần.

Lúc bạn đọc cái gì đó lần đầu tiên, bạn rút ra rất nhiều kiến thức. Nhưng khi bạn đọc lần thứ hai, bạn đọc với suy nghĩ trong đầu rằng “Tôi biết cái này, tôi biết cái này.” Cho nên, về căn bản, bạn không còn xử lí thông tin một cách sâu sắc, hoặc không thu lượm được gì thêm. Thông thường, việc đọc lại là đọc lướt – và nó có chút xảo quyệt, bởi việc này mang lại cho bạn ảo tưởng rằng bạn hiểu vấn đề rất rõ, trong khi thực tế có những sơ hở.

2. Tự đặt cho mình rất nhiều câu hỏi

Một kĩ thuật hay nên dùng là thay vì đọc xong một lần, bạn hãy tự vấn bản thân, hoặc sử dụng các câu hỏi ở cuối chương sách, hoặc bạn tự đặt ra các câu hỏi của riêng mình. Việc hồi phục thông tin đó là cái thật sự mang lại sự học và trí nhớ vững bền hơn.

Và ngay cả khi bạn không thể hồi phục nó – khi bạn trả lời sai các câu hỏi – thì nó cũng cho bạn một chẩn đoán chính xác mình chưa biết cái gì, và điều này cho bạn biết bạn nên lùi lại và học lại cái gì. Điều này giúp định hướng việc học của bạn hiệu quả hơn.

Việc nêu câu hỏi còn giúp bạn hiểu sâu hơn. Ví dụ bạn đang học lịch sử thế giới, và việc thông thương giữa người La Mã và người Hi Lạp cổ xưa. Hãy dừng lại và tự hỏi tại sao họ lại trở thành đối tác buôn bán của nhau. Tại sao họ trở thành người đóng tàu, và tại sao họ học cách đi lại trên biển? Không phải lúc nào cũng hỏi tại sao – bạn có thể hỏi như thế nào, hoặc cái gì.

Trong khi nêu ra những câu hỏi này, bạn đang cố gắng lí giải, và khi làm như vậy, bạn hiểu rõ vấn đề hơn, và nó dẫn tới trí nhớ và sự học tốt hơn. Cho nên, thay vì chỉ đọc và hớt váng, bạn nên dừng lại và tự hỏi bản thân những cái giúp bạn hiểu được vấn đề.

3. Liên hệ thông tin mới với cái bạn đã biết

Một chiến lược nữa là, trong lúc đọc lần thứ hai, hãy cố gắng liên hệ các nguyên tắc trong sách vở với cái bạn đã biết. Liên hệ thông tin mới với thông tin trước đây để hiểu rõ hơn.

Một ví dụ là nếu bạn đang học về cơ chế neuron truyền điện. Một trong những cái chúng ta biết là bạn có một màng chất béo bao xung quanh neuron, gọi là màng bao myelin, nó giúp neuron truyền điện nhanh hơn.

Cho nên, bạn có thể ví von điều này, nói ví dụ, với nước chảy trong ống vòi sen. Nước chảy nhanh trong ống, nhưng nếu bạn đâm thủng ống, thì nước sẽ rò ra, và bạn sẽ không có dòng chảy như cũ nữa. Và đó căn bản là cái xảy ra khi chúng ta già đi – các màng bao myelin bị thủng, và sự truyền tín hiệu chậm đi.

4. Phác họa thông tin ở dạng sơ đồ, hình vẽ

Một chiến lược hay là vẽ sơ đồ tư duy, hay các mô hình thị giác, hay các sơ đồ tiến trình. Trong khóa học tâm lí vỡ lòng, bạn có thể vẽ sơ đồ dòng huấn luyện phản xạ cổ điển. Chắc chắn bạn có thể đọc các bài viết về sự huấn luyện phản xạ cổ điển, nhưng để thật sự hiểu và có thể viết ra và mô tả các phương diện của nó trong bài kiểm tra sau này – điều kiện, kích thích, vân vân – một ý hay là bạn nên trình bày nó dưới dạng sơ đồ.

Bất cứ cái gì mang lại sự học tích cực – tự bạn lĩnh hội kiến thức – đều rất hiệu quả trong việc ghi nhớ. Nghĩa là về căn bản người học cần trở nên hòa nhập hơn, bận bịu hơn, và ít thụ động hơn.

5. Sử dụng thẻ ghi chú

Thẻ ghi chú là một cách hay nữa để học. Sử dụng thẻ là thật ra bạn đang kiểm tra lại chính mình về những cái bạn cho là đúng.

Rất nhiều sinh viên sẽ trả lời câu hỏi trên thẻ nháp rồi sau đó vứt ra khỏi vở nếu câu trả lời đó là đúng. Nhưng hóa ra đây không phải là ý hay – việc lặp lại hoạt động hồi phục trí nhớ mới quan trọng. Các nghiên cứu cho thấy việc giữ lại thẻ ghi chép đúng trong vở và bắt gặp lại nó mới là hữu ích. Bạn có thể muốn thực hành thêm với các thẻ ghi sai, nhưng việc bắt gặp nhiều lần các thẻ ghi đúng cũng quan trọng.

Việc nhai đi nhai lại cái gì đó không phải là tệ. Cái tệ là bạn nhai đi nhai lại mà không suy nghĩ.

6. Đừng cố nhồi sọ – hãy học thư thái

Rất nhiều sinh viên học theo kiểu nhồi sọ – họ chờ cho đến phút chót, rồi vào một đêm nọ, họ “tụng niệm” thông tin như không biết mệt. Nhưng nghiên cứu cho thấy đây không phải là cách hay để có trí nhớ lâu dài. Nó có thể cho phép bạn qua lọt bài kiểm tra vào ngày hôm sau, nhưng rồi cuối cùng bạn sẽ chẳng còn nhớ nhiều thông tin như vậy đâu, rồi vào năm sau, lúc bạn cần thông tin đó cho khóa học mới thì nó tiêu tán đâu hết rồi.

Chuyện này vẫn thường xảy ra ở các lớp học thống kê. Sinh viên trở lại lớp sau kì nghỉ hè, và dường như họ đã quên sạch hết mọi thứ, bởi vì họ đã cố học nhồi sọ cho các bài kiểm tra.

Cách hay hơn là nên nới giãn hoạt động tái hiện thông tin. Thực hành một ít vào ngày hôm nay, sau đó cất thẻ ghi chú vào, rồi lấy chúng ra học tiếp vào ngày hôm sau, rồi hai ngày sau. Nghiên cứu cho thấy việc nới giãn thời gian học thật sự là quan trọng.

7. Người dạy cũng phải thư thái và thiết kế bài dạy đa dạng

Sách giáo khoa của chúng ta cũng có chứa thông tin dành cho người dạy. Và hệ thống giáo dục của chúng ta cũng có xu hướng đề cao kiểu trình bày thông tin hàng loạt.

Thông thường, trong một khóa học ở đại học, hôm nay bạn học một chủ đề, và ngày hôm sau bạn học một chủ đề khác, rồi ngày thứ ba thì học chủ đề khác nữa. Đây là kiểu trình bày hàng loạt. Bạn không hề quay lại và tái hiện thông tin hoặc xem xét lại bài học cũ.

Nhưng cái then chốt, đối với người dạy, là đưa vấn đề ra trước sinh viên vài ngày hoặc vài tuần sau đó. Có vài cách để người dạy có thể làm việc này. Tại trường Đại học Washington, có một số giảng viên nêu câu hỏi hàng tuần, và thường chỉ nêu vấn đề từ buổi học của tuần đó vào câu hỏi. Bây giờ thì họ đang nêu lại vấn đề từ hai đến ba tuần trước đó. Một giảng viên tâm lí học dành hẳn thời gian, trong mỗi bài giảng, để nhắc lại vấn đề trước đó vài ngày hoặc vài tuần.

Việc này cũng có thể làm tại nhà. Thông thường, trong các khóa học thống kê, bài tập về nhà được cho theo thể loại y hệt nhau. Sau khi học các tương quan thì bài tập ở nhà của sinh viên toàn là bài tập tương quan. Rồi tuần sau đó, khi học sang T-test, thì toàn bộ bài tập đều thuộc dạng T-test. Nhưng chúng tôi nhận thấy việc rải thưa câu hỏi vào vấn đề đã học hai hoặc ba tuần trước đó thật sự là cách hay để ghi nhớ.

Và việc này có thể lồng ghép vào nội dung của chính các bài học. Ví dụ bạn đang học một lớp lịch sử nghệ thuật. Thời tôi đi học, tôi học về Gauguin, rồi tôi xem rất nhiều tranh vẽ của ông ta, sau đó tôi chuyển sang học về Matisse, và xem rất nhiều tranh vẽ của ông này. Sinh viên và giảng viên đều nghĩ rằng đây là cách hay để học phong cách vẽ tranh của những họa sĩ khác nhau này.

Nhưng các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy không hẳn như vậy. Cách tốt hơn là cho sinh viên xem ví dụ của một họa sĩ, sau đó chuyển sang họa sĩ tiếp theo, rồi đến họa sĩ khác, sau đó thì lặp vòng trở lại. Kiểu đan xen, hay hòa trộn, mang lại hiệu quả học tập tốt hơn nhiều – và sinh viên nhận ra chính xác tác giả của các bức tranh, nói ví dụ, lúc làm bài kiểm tra.

Và phương pháp này có tác dụng với mọi loại vấn đề. Trở lại với khóa học thống kê. Ở các lớp trên, và trong thế giới thực, bạn đâu có phải nói bài toán thống kê mà mình đang gặp là thuộc loại gì – bạn chỉ cần lọc ra phương pháp để mình sử dụng mà thôi. Và bạn không thể học được cách làm, trừ khi bạn đã từng trải nghiệm xử lí một hỗn tạp gồm nhiều loại bài toán khác nhau, và phán đoán xem nên sử dụng phương pháp gì để giải quyết.

8. Chẳng có ai là “thiên tài trời sinh”

Tác giả Carol Dwek tại Stanford có viết một số tác phẩm hấp dẫn về sự học. Theo bà, sinh viên có khuynh hướng có một trong hai lối nghĩ về sự học.

Một là kiểu học bất di bất dịch. Nói ví dụ, “Tôi có một năng khiếu nhất định về môn này – ví dụ như hóa học hay vật lí gì đó – và tôi sẽ học tốt cho đến khi đạt tới giới hạn đó. Vượt qua giới hạn rồi thì thật khó cho tôi, tôi không học tốt hơn nữa được đâu.” Hai là lối nghĩ lũy tiến. Lối này cho rằng học là phải sử dụng các chiến lược hiệu quả, bỏ thời gian ra mà làm việc, và dấn thân vào trong tiến trình, tất cả giúp bạn dần dần tăng cường khả năng của mình đối với một môn học nào đó.

Hóa ra thì lối nghĩ dự đoán được sinh viên sẽ đạt kết quả học tập ra sao. Các sinh viên với lối nghĩ lũy tiến có xu hướng gắn bó với môn học, có xu hướng kiên nhẫn khi đối mặt với khó khăn, và có xu hướng thành công trong các lớp học cạnh tranh. Các sinh viên với lối nghĩ bất di bất dịch thì không có những xu hướng này.

Vì thế, đối với người dạy, bài học ở đây là nếu bạn có thể nói chuyện với sinh viên và đề xuất rằng lối nghĩ lũy tiến là mô hình chính xác hơn – và đúng như vậy – thì sinh viên có xu hướng sẵn sàng hơn để thử nghiệm những chiến lược mới, và gắn bó với khóa học, và làm việc theo những cách sẽ thúc đẩy sự học tiến bộ. Năng lực, trí thông minh, và sự học phải gắn liền với cách bạn tiếp cận – hãy làm việc thông minh hơn, đó là cái chúng tôi muốn nói.

Viết bởi Trần Nghiêm - Nguồn vox.com

Bạn có bao giờ tự hỏi, tại sao nhiều người không học chăm chỉ nhưng lại rất giỏi không? Đơn giản bởi họ đã nắm được bí mật cho phương pháp học siêu tốc mà không tốn quá nhiều công sức. Bí Quyết Học Đâu Nhớ Đó là cuốn sách sẽ thay đổi cuộc đời bạn.

Henry Roediger và Mark McDaniel, là những nhà khoa học nhận thức đã dành cả sự nghiệp của mình để nghiên cứu về bản chất của trí tuệ. Cùng với cây bút Peter Brown,  lập thành nhóm tìm hiểu về cách thức vận hành của trí nhớ và khả năng học hỏi, phần lớn là thông qua những câu chuyện có thật về những cá nhân đã thành công trong cuộc chinh phục tri thức và kỹ năng, hơn là chỉ đơn thuần trích dẫn hay tường thuật lại quá trình nghiên cứu. Những dẫn chứng này đã giúp các tác giả làm sáng tỏ được tính hiệu quả vượt trội của những nguyên lý học tập được đúc rút từ các công trình nghiên cứu. 

Rèn luyện trí nhớ không chỉ gói gọn trong việc học thuộc lòng bài vở (mặc dù trong quyển sách này bạn sẽ tìm thấy chính xác các giải pháp cho điều này).

Để thực sự thành công, trong học hành lẫn cuộc sống, bạn cần biết cách tối ưu công suất “bộ nhớ” của mình.

Rèn luyện trí nhớ đồng nghĩa với việc tổ chức lại cách thức tư duy, phát triển sự sáng tạo, mài dũa các kỹ năng học tập – đồng thời nâng cao dần những chuẩn mực cuộc sống và những đỉnh cao bạn có thể chinh phục. Bởi thế, luyện trí não không chỉ đơn thuần là cách để học tốt hơn mà còn là bước khởi đầu cho một cuộc đời mới.

Download File

Những lời nói của cha mẹ có ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển của trẻ. Một lời động viên đúng lúc có thể giúp trẻ tự tin hơn.

Sự tin tưởng của cha mẹ sẽ giúp con cái tin tưởng vào chính mình, cảm thấy được tôn trọng và yêu thương.

Lời động viên, khích lệ của cha mẹ khi con gặp khó khăn sẽ giúp chúng cảm thấy mạnh mẽ và học cách vượt qua những chông gai trong cuộc sống.

Thay vì hỏi điểm số trên đường đón con về nhà thì cha mẹ hãy lắng nghe xem con cảm thấy thế nào về trường học, con có câu chuyện gì thú vị muốn kể hay không. Điều này khiến con bạn thấy chúng được lắng nghe và hiểu rằng quan trọng là niềm vui khi đến trường chứ không phải điểm số hay kết quả học tập.

Khi con bạn gặp khó khăn hay cảm thấy bế tắc trong cuộc sống, đừng vội giáo huấn chúng bằng những bài triết lý. Chỉ một câu nói: “Cha mẹ luôn bên con” là đủ.

Hãy khen ngợi con khi chúng đạt được những thành công bởi khi cha mẹ làm vậy, con cái sẽ tự tin hơn về khả năng của chính mình.

Sau những cơn mưa là những ngày nắng, sau những nỗi buồn sẽ gặp lại niềm vui. Hãy luôn nhắc nhở con rằng: “Mọi chuyện rồi sẽ ổn”. Chỉ cần con cố gắng hết mình và luôn tin tưởng thì khó khăn nào rồi cũng trôi qua.

Một lời cảm ơn đơn giản khi con cái giúp bạn làm việc nhà có thể khiến chúng cảm thấy được khích lệ và biết cách quan tâm đến cha mẹ hơn.

Đôi khi, cha mẹ hãy dành thời gian trò chuyện với con, hãy lắng nghe con muốn làm gì, mơ ước của con ra sao.

“Cha mẹ yêu con”, câu nói quen thuộc này không bao giờ là cũ cả. Chỉ cần nó vang lên chân thành thì lúc nào cũng ngọt ngào yêu thương.

Theo Kiều Anh/VOV.VN

Thời gian gần đây cư dân mạng hay chia sẻ những hình ảnh hoặc clip về sự chăm chỉ, lễ phép, tự tin, thông minh... của trẻ em ở Nhật Bản. Cá nhân tôi thì đã không còn lạ gì về điều này vì đã có một thời gian dài nghiên cứu về cách dạy con của người Nhật, tôi đã áp dụng những điều hay ho để dạy con mình và kết quả thật bát ngờ. Các mẹ có muốn tìm hiểu không? Hãy đọc bài chia sẻ về nuôi con kiểu Nhật của tôi dưới đây nhé!

Các bậc phụ huynh ở Nhật Bản đã dạy con như thế nào? Tại sao những đứa trẻ Nhật Bản lại có tính kỷ luật tốt như vậy? Hẳn là bậc phụ huynh nào cũng muốn con cháu mình thông minh, ngoan ngoãn, có khuôn phép,... thế nhưng tại sao con cái lại đi trái lại mong muốn của mình. Đó là do chúng ta chưa có phương pháp dạy con phù hợp.

1. Những đặc điểm nổi bật của trẻ em Nhật Bản

Các em bé Nhật rất tự tin, hòa nhập: Ngay từ khi 1 tuổi, các em bé Nhật đã được cha mẹ cho tham gia các hoạt động tập thể. Đối với người Nhật, điều đầu tiên cần dạy con cái đó chính là khả năng tự tin, mạnh dạn, bản lĩnh. Trẻ tham gia thi đấu, biểu diễn và tỏ ra rất bản lĩnh khi đứng trước đám đông. Thậm trí, các em bé gái 3-4 tuổi còn tham gia vào đội bóng đá nữ…Chính điều đó giúp trẻ em trở nên năng động và hoạt bát hơn. Vào 3h30 chiều cả trường mầm non sẽ ra sân chơi cùng nhau, các trò chơi tập thể luôn được ưu tiên nhằm giúp trẻ em có tính hòa nhập và tinh thần làm việc nhóm. Có 2 thứ mà bất cứ trường mầm non nào cũng dạy trẻ đó là nói : “cảm ơn” và mỉm cười. Trẻ thường tự chia đồ chơi cho nhau và có tính cộng đồng rất lớn. Các em nhỏ khi chơi với nhau còn thân thiết hơn cả chị em ruột, chính điều đó khiến cho các em hòa nhập nhanh, và có cách cư xử rất lịch sự với người khác.

Rèn luyện sự tự tin cho trẻ em Nhật Bản.

Các em bé Nhật rất ngoan ngoãn, lễ phép: Ở Nhật trẻ được dạy lễ nghĩa khá nhiều, thay vì học kiến thức Toán hay môn ngoại ngữ.

Trẻ em được chú trọng dạy lễ nghĩa hơn là kiến thức.

Khuyến khích trẻ bộc lộ năng lực bản thân: trẻ được tự do lựa chọn các môn học mình thích và làm theo. Trẻ em thường được cha mẹ hỏi về buổi học ở trường, và tự do bày tỏ suy nghĩ của riêng mình. Trẻ em ở đất nước này luôn có những giờ học ngoại khóa rất bổ ích như tham gia làm bánh, tới những ngày hội thể thao, biểu diễn ở những sự kiện cộng đồng, tham gia những lễ hội được tổ chức qua đêm, tới các buổi giao lưu, những đền chùa, các buổi triển lãm…Thậm trí, trẻ được cha mẹ cho tham gia buổi cắm trại qua đêm ở trường do nhà trường tổ chức. Khiến các em được rèn luyện sự tự tin, lòng dũng cảm ngay từ lúc còn nhỏ. Trong những giờ học ngoại khóa như vậy, trẻ tỏ ra rất hứng thú và điều đó đã để lại trong các em những ấn tượng vô cùng sâu sắc.

Tính tự giác cực cao: từ 2 -3 tuổi, trẻ em Nhật đã có thể tự làm vệ sinh cá nhân, ngồi nghiêm chỉnh vào bàn ăn, tự xúc ăn,…các em ý thức được rằng đâu là công việc mình phải làm chứ không cần nhờ người khác hay phải đợi cha mẹ nhắc nhở. Ngay đặc điểm này các mẹ có thấy khác với các em bé Việt Nam không ah? Con bạn 2 tuổi đã có thể làm được như vậy chưa?

Rèn tính tự giác cho trẻ như tự ăn cơm,...

2. Bí quyết nuôi con kiểu Nhật

Nghệ thuật Shitsuke (kỷ luật)

Một ngày nọ, tôi vô tình phát hiện lý do chưa bao giờ nhìn thấy một đứa trẻ Nhật Bản bị phạt. Hôm đó, trên chuyến tàu khác, một đứa trẻ cũng cáu kỉnh và không muốn về nhà như con trai tôi lần trước. Người bố nhanh chóng kéo cả nhà ra khỏi tàu. Khi cánh cửa đóng lại và đoàn tàu rời bánh, tôi thấy anh ngồi thụp xuống cạnh con trai giữa sân ga vắng vẻ và bắt đầu trách mắng. Đó là hình ảnh khiến tôi giác ngộ.

Trong khi tôi tập trung ngăn chặn hành vi của con lúc đang xảy ra, phụ huynh Nhật Bản dường như cố gắng đợi đến khoảnh khắc riêng tư mới thảo luận. Tôi bắt đầu chú ý đến điều này hơn, và nhận ra những cuộc trao đổi yên lặng diễn ra khi bố mẹ dừng ở các cột trụ tại ga tàu, rìa công viên hay khi trẻ vừa bước vào ôtô riêng.

Trẻ em được rèn luyện tính kỷ luật cả ở trường và ở nhà.

Bên cạnh giữ thể hiện cho trẻ, dạy con chốn riêng tư cũng là cách phụ huynh giữ thể diện cho mình. Ở Nhật Bản, kỷ luật được gọi là shitsuke. Từ này cũng thường dùng để chỉ việc huấn luyện, nuôi dạy. Bố mẹ chính là tấm gương để trẻ soi chiếu và thể hiện hành vi nơi công cộng. Theo những gì tôi chứng kiến, cuộc hội thoại chốn riêng tư có vẻ hiệu quả hơn việc quát tháo để kìm hãm con giữa đám đông.

Không quy chụp, áp đặt

Đặc biệt, người Nhật dạy con ít khi quy kết con trẻ như “Con thật lười biếng” hoặc “Sao con lì lợm thế”, bởi họ hiểu tâm lý của trẻ con. “Khi bạn mắng con bạn là đồ con lợn 10 lần, chúng sẽ kêu ụt ịt vào lần thứ 11”. Khi dùng những lời lẽ tiêu cực và quy chụp để mắng dạy con, trẻ con sẽ bị giáo dục đúng theo lối bị phủ nhận đó.

Dạy chữ từ sớm

Theo các công trình nghiên cứu của Nhật, việc dạy chữ có thể làm thay đổi chức năng, và dẫn đến cấu tạo não thay đổi theo. Hiện tượng này, trẻ càng nhỏ càng dễ. Các bậc cha mẹ ở Nhật quán triệt dạy chữ cho con ngay từ rất sớm. Và họ hiểu rằng để hệ tín hiệu ngôn ngữ của trẻ hoạt động tốt, trẻ càng học gần với thời điểm mới sinh ra càng có hiệu quả cao.

Người Nhật hiểu rằng dạy chữ cho trẻ càng sớm thì hiệu quả càng cao.

Thời điểm học ngoại ngữ lý tưởng từ 3 tới 6 tuổi

Giai đoạn này trẻ có khả năng ghi nhớ từ ngữ rất tốt. Càng bắt đầu học ngoại ngữ sớm khả năng ngôn ngữ của trẻ càng tốt. Hãy để ngoại ngữ quen thuộc với bé như chính tiếng mẹ đẻ. Từ 10 tuổi trở ra trẻ vẫn có thể học ngoại ngữ nhưng lúc đó chỉ mang tính chất phản sinh lý, trẻ khó có thể giỏi được.

Học ngoại ngữ sớm giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ.

Trừng phạt hành vi, không phạt trẻ

Năm ngoái, một gia đình Nhật Bản gây xôn xao báo giới quốc tế khi để đứa trẻ 7 tuổi mất tích ở Hokkaido sau khi đuổi xuống ôtô vì cư xử thiếu chừng mực. Họ lái xe đi và khi quay trở lại, cậu bé đã biến mất. Họ may mắn tìm được con sau vài ngày, nhưng các nhà tâm lý trẻ em trên toàn thế giới đồng ý rằng chỉ nên trừng phạt hành vi chứ không nên trừng phạt trẻ. Các hình phạt nghiêm khắc thái quá không được khuyến khích. Điều quan trọng là dạy trẻ về kỷ luật bằng cách làm mẫu, lặp đi lặp lại để chúng ghi nhớ và tự sửa sai.

Chỉ nên trừng phạt hành vi mà không nên phạt trẻ.

Khi đến thăm trường mẫu giáo (yochien) của con trai, tôi nhìn thấy học sinh áp dụng lịch trình nghiêm ngặt, lặp đi lặp lại các bài hát, trò chơi, hành vi lịch sự như xếp giày gọn gàng và ngồi ngay ngắn, cho đến khi tất cả trở thành thói quen.

Không chỉ trích lỗi lầm của con

Cha mẹ thường kỳ vọng rất nhiều vào con cái của họ, và đôi khi vì kỳ vọng quá nhiều đã khiến họ thất vọng nặng nề bởi trẻ không đạt được những gì như họ mong muốn. Chỉ trích những lỗi lầm của con là vấn đề thường thấy ở các gia đình hiện nay. Nhưng các mẹ Nhật lại quan niệm rằng ai cũng có sai lầm và việc chỉ trích những lỗi lầm của người khác không giúp họ tốt hơn và đương nhiên việc chỉ trích đó càng không xảy ra với con cái của họ.

Dạy con cách tra cứu, tìm tòi

Các bậc cha mẹ ở Nhật thường hướng dẫn con dùng những loại từ điển dễ tra cứu ngay từ nhỏ. Trẻ dùng từ điển đó để tra nghĩa của từ, hay cách viết đúng chữ Hán. Chẳng hạn, khi biết địa chỉ rồi nhưng được người khác đưa lên xe dẫn đi thì chúng ta cảm thấy rất khó nhớ đường. Nhưng nếu tự dùng bản đồ, rồi vừa đi vừa hỏi đường thì chúng ta sẽ nhớ rất lâu. Cũng tương tự như thế, trẻ con sẽ dễ tiếp nhận kiến thức nếu chúng tự tìm, mất công để tra cứu hơn là được cha mẹ dạy cho một cách thụ động. Ngay cả đối với những trẻ Nhật khó dạy theo cách đơn điệu, thì bằng cách này chúng cũng có thể học được một cách chính xác mà không hề cảm thấy nhàm chán.

Dạy trẻ tự tra cứu thông tin bằng từ điển.

Bắt đầu từ 3 tuổi cần rèn luyện tư duy cho bé

Giai đoạn từ 0 – 3 tuổi tập trung vào việc dạy trẻ ghi nhớ, ngoài 3 tuổi chuyển sang bước giáo dục mới, dạy trẻ tự tư duy. Mẹ hãy bắt đầu cải thiện phương pháp giáo dục cho trẻ từ 3 tuổi trở lên bằng việc thay đổi các loại đồ chơi. Hãy cất các loại đồ chơi đơn giản, chạy bằng pin, thay vào các loại đồ chơi giúp trẻ tự suy nghĩ, tìm tòi cách chơi như các loại đồ chơi lắp ráp, miếng erobic,…Tăng cường các hoạt động chân tay ngoài trời như đu xà đơn, vẽ tranh, đánh đàn, chơi bàn tính gảy hạt, xe đạp 3 bánh.

Bài học gắn liền với thực tế

Tại các trường mầm non của Nhật, cô giáo sẽ không nói “các em phải biết yêu thương động vật”, mà họ cho các bé tự nuôi và chăm sóc một loại động vật gì đó như: gà, chuột lang, thỏ, rùa, thậm chí là cả giun đất… mỗi một nhóm từ 4 – 5 em sẽ chăm sóc một con.

Để giúp trẻ hiểu rằng không nên lãng phí đồ ăn, cô giáo không giảng “một hạt thóc vàng chín hạt mồ hôi, nên các em không được lãng phí…”. Các bé được trực tiếp trồng lúa hoặc các loại rau củ trong vườn cây hoặc bồn hoa của trường. Các bé sẽ tự reo hạt, chăm sóc, cho tới thu hoạch, tất nhiên là vẫn dưới có giáo viên hướng dẫn nhưng chủ yếu là các bé tự làm.Qua đó, trẻ hiểu được để làm ra được một củ cải hoặc một củ khoai cho các bé ăn, các bác nông dân đã vất vả như thế nào.

Chế ngự "khủng hoảng tuổi lên hai"

Tôi không phải bà mẹ Mỹ duy nhất thắc mắc về cách người Nhật rèn kỷ luật cho trẻ nhỏ. Tìm một đứa trẻ Nhật Bản cư xử không tốt trở thành một trò chơi của tôi và các bà mẹ ngoại quốc khi đến nơi công cộng như công viên hoặc bảo tàng. Khi bắt gặp một đứa trẻ như vậy, chúng tôi liền thở phào nhẹ nhõm. Không phải chỉ con cái chúng tôi mới cư xử như thế. Con của mọi người cũng thế. Tuy nhiên, phụ huynh Nhật Bản dường như không can thiệp chút nào. Đứa trẻ ngồi trên mặt đất, khóc lóc, la hét ở sân chơi trong công viên, trong khi bố mẹ chúng tỏ ra không quan tâm.

Chế ngự "khủng hoảng tuổi lên hai" ở trẻ em Nhật Bản.

Có một lần, khi sắp lên tàu điện tuyến Yamonote Line xuất phát từ Shinjuku để về nhà, con trai tôi nhất quyết không chịu đi. Tôi không có cách gì kiềm chế được sự cáu kỉnh vô lý của thằng bé bởi đang bận ôm con gái nhỏ. Nó cố gắng tìm cách rời tàu trước khi tàu di chuyển, tôi thì thầm lời xin lỗi với những hành khách trên tàu phải chịu đựng cảnh này. Vào lúc đó, tôi chỉ ước có ai đó can thiệp bởi hoàn toàn bất lực khi muốn ép con vào kỷ luật.

Tôi tâm sự với cô giáo dạy tiếng Nhật về câu chuyện này, đề cập đến cụm từ "the terrible two's", chỉ độ tuổi cáu kỉnh mà đứa trẻ nào cũng phải trải qua, thường là tuổi lên hai. Cô gật đầu và cười lớn: "Chúng tôi gọi đó là ma no nisai. Độ tuổi quái quỷ". Tuy nhiên, khi tôi hỏi người Nhật xử lý hành vi của trẻ ở độ tuổi đó như thế nào, cô mỉm cười đầy bí ẩn.

Kiên nhẫn lặp đi lặp lại

Khác với nhiều người có thể bực mình khi trẻ thơ thường hỏi đi hỏi lại một điều ngô nghê, cha mẹ Nhật không ngại giải thích nhiều lần cho con họ ở một vấn đề. Theo họ, để đứa trẻ có thể thành thạo một việc thì phải cần ít nhất là 3 tháng. Chẳng hạn, khi trẻ đã nhớ được chữ “a i u e o” thì phải mất ít nhất 3 tháng trẻ mới có thể đọc được chúng thành thạo.

Không cho con xem TV

Ngoài việc xem TV tốn thời gian và có thể khiến trẻ bị nghiện, cha mẹ Nhật còn ý thức rất rõ việc nếu cho con xem tivi quá sớm và quá nhiều thì cấu trúc của đại não sẽ bị phá vỡ. Từ tivi phát ra dòng âm cực sản sinh ra từ điện áp 20,000 volts, gây ảnh hưởng không tốt đến thuỳ não trước (phần tạo ra năng lực suy nghĩ) của con người. “Tắt TV, Bật ý tưởng” là châm ngôn truyền miệng của phụ huynh Nhật.

Không cho con xem tivi để tránh ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ.

Chú trọng chuyện cổ tích

Cũng như các bậc cha mẹ khác, các bà mẹ Nhật thường dạy con qua việc kể cho bé nghe những câu chuyện cổ tích. Các bậc phụ huynh tin rằng chính thế giới thần thoại cùng những điều lạ kỳ và không tưởng ấy là chất liệu và niềm cảm hứng cho sự sáng tạo vô biên của đứa trẻ sau này. Hãy thử nhìn vào cuộc sống thường ngày và ta sẽ thấy: trong truyện có thảm thần và ngoài đời chúng ta có máy bay, trong truyện chỉ cần phẩy tay là cửa mở và ngoài đời chúng ta có hệ thống cửa cảm biến,...

Thế giới truyện cổ tích là cảm hứng sáng tạo cho trẻ.

Khen hành vi cụ thể của con

Nếu chỉ khen “Con tôi giỏi quá” thì sẽ biến trẻ thành tự phụ. Không chỉ là khen trẻ mà cha mẹ Nhật thường khen hành vi mà trẻ đã làm như “Con mẹ tự xúc cơm thật cừ” hay “Ai mà tự thay quần áo giỏi thế nhỉ!”. Khi trẻ được khen về một hành động cụ thể nào đó, chúng sẽ cố gắng làm tốt việc đó ở những lần kế tiếp để lại được cha mẹ hài lòng và khen ngợi. Cha mẹ Nhật không ngại khen con nhưng họ khen rất cụ thể.

Khen hành vi cụ thể của con khiến trẻ cố gắng hơn.

Thường xuyên vận động

Không chỉ tập trung phát triển trí tuệ, các cha mẹ Nhật cũng rất chú trọng việc dạy con rèn luyện thể chất. Ngay từ khi bé chào đời, cha mẹ đã lưu ý giáo dục về tất cả các mặt sức khoẻ, vận động, đạo lý, kỷ luật, tình cảm. Đối với trẻ lên 2, cha mẹ đã cho trẻ đi bộ đều đặn hàng ngày và họ chia nhỏ khoảng cách tập luyện thành những đoạn ngắn 10m, 20m mỗi ngày. Ngoài ra, người Nhật còn thường xuyên cho con đi công viên. Bởi những trò chơi ở đây sẽ giúp tăng cường sức khỏe, là cách phát triển thể chất toàn diện cho một đứa trẻ. “Một trí tuệ minh mẫn trong cơ thể cường tráng”, là câu châm ngôn "bỏ túi" của hầu hết các ông bố bà mẹ Nhật.

 3. Lưu ý với trẻ từ 0-3 tuổi

Giai đoạn này bé có khả năng ghi nhớ siêu phàm. Khả năng ghi nhớ của bé trong giai đoạn này theo dạng não bộ chụp lại các thông tin, vì thế mẹ cần dạy bé theo kiểu lặp đi lặp lại. Lúc này não bộ của bé ghi nhớ, chụp lại. Theo sự lớn dần của bé, sự tích lũy các thông tin của não bộ, não bộ sẽ biết cách lý giải logic và thích hợp. Ví dụ, trên 1 tuổi những đứa trẻ bình thường đều bắt đầu tập nói. Có bé tập nói rất sớm. Nhưng cũng có bé hầu như không trải qua giai đoạn tập nói, chúng chỉ ê a bắt chiếc bập bẹ được 1, 2 từ mà thôi. Nhưng đến 2 tuổi, chúng đột nhiên có thể nói được liền lúc cả câu dài 4 -5 từ liền. Đặc biệt là câu nói của chúng rất logic, dùng đúng lúc đúng chỗ. Đó thường là những đứa trẻ thông minh, giai đoạn tập nói chúng có sự tiếp thu, ghi nhớ, não bộ tự tổng hợp và phân tích. Vì vậy, trong giai đoạn này, lời ăn tiếng nói, cách sử dụng ngôn ngữ của người lớn ảnh hưởng rất nhiều tới trẻ em.

Phát triển thị giác

Theo nghiên cứu, một đứa trẻ thông minh thường có đôi mắt rất sáng. Khả năng quan sát có tốt mới dẫn tới kích thích trí não phát triển. Ngay từ lúc mới sinh, các bà mẹ Nhật thường để bé trong căn phòng được trang trí nhiều màu sắc. Trẻ dưới 1 tháng tuổi, mẹ nên cho trẻ quan sát những vật màu đen và trắng kẻ sọc hoặc các ô caro đen trắng, vì lúc này bé chưa có khả năng phân biệt được các màu sắc, chỉ thích thú với 2 màu trắng đen nhiều hơn, làm đều 3 phút mỗi ngày, liên tục trong một tuần. Khả năng tập trung của bé, từ chưa đầy 5 giây sẽ tăng lên 60-90 giây. Khả năng tập trung có liên quan tới việc trẻ học hỏi mọi thứ sau đó. Đó cũng chính là nền tảng của việc học ở trẻ sau này.

Tập trung phát triển thị giác cho trẻ giúp kích thích não phát triển.

Từ 6 tháng tuổi trở lên, mẹ nên treo các bảng học chữ cái gần giường em bé. Những trẻ được mẹ cho làm quen với chữ cái từ lọt lòng, khi lớn lên, trẻ sẽ được hưởng rất nhiều lợi ích. Hãy bế em bé của bạn gần với bảng chữ cái, mỗi ngày một lần, 2-3 giây mỗi lần và lặp lại. Trẻ sẽ thấy vô cùng khoái chí và thậm chí còn khua loạn chân tay khi trẻ được lại gần bảng chữ cái.

Phát triển xúc giác

Giúp bé phát triển xúc giác ngay từ lúc lọt lòng mẹ thông qua việc cho con bú. Khi cho con bú, mẹ dạy con định vị trên, dưới, trái, phải bằng cách không đặt ngay núm vú vào miệng con ngay mà chạm vào cằm, vào mũi, vào má bé. Bé sẽ dần học được phản xạ và xác định được chính xác vị trí của vú mẹ và bú. Khi cho con bú, mẹ hãy cho con nắm tay mẹ để con biết cách cầm nắm. Bé lớn hơn, hãy cho bé tiếp xúc với các đồ chơi an toàn, để bé tự cầm chơi giúp xúc giác phát triển.

Phát triển xúc giác cho trẻ ngay từ khi cho con bú.

Phát triển thính giác

Mẹ cần thường xuyên nói chuyện với bé. Khi cho bé ăn, thay tã, hoặc khi tắm bé, mẹ nhẹ nhàng nói chuyện với trẻ. Trong khi thay tã lót cho trẻ, mẹ nắm tay và bàn chân của trẻ và nói: “Đây là bàn tay, bàn tay, bàn tay”, lặp đi lặp lại. Hoặc khi thay tã cho em bé, hãy cho bé giữ quả bóng nhỏ hay con búp bê và nói: “Đây là quả bóng, quả bóng, quả bóng”, “Đây là con búp bê, búp bê, búp bê”. Đó là cách để phát triển thính giác cho trẻ kiểu Nhật. Các bà mẹ Việt Nam có thể kết hợp hát ru khi con ngủ, đọc thơ cho con nghe. Việt Nam có rất nhiều các bài đồng dao hay.

Phát triển thính giác cho trẻ.

 Phát triển vị giác

Mẹ hãy cho nhúng khăn xô lần lượt cùng với một ít nước lạnh, nước ngọt, nước mặn và nước chua; mỗi chiếc khăn thử một kiểu vị giác ở trẻ. Và đây cũng là cách rất tốt để kích hoạt vị giác cho trẻ.

Phát triển khứu giác

Hãy để em bé ngửi hương thơm của nhiều loại hoa. Trẻ sẽ quay đầu về phía có các mùi thơm này. Càng cho trẻ tiếp xúc với nhiều loại mùi thơm thì khứu giác của trẻ càng có cơ hội phát triển tốt.

Phát triển khứu giác cho trẻ.

3. Lưu ý trong quá trình rèn kỹ năng sáng tạo của trẻ

• Khái quát hóa là một năng lực đặc thù của tư duy con người, có vai trò quan trọng trong việc phát triển trí tuệ của mỗi người. Đó là hình thức phản ánh những dấu hiệu và phẩm chất chung của các sự vật, hiện tượng. Khả năng khái quát hóa được hình thành và phát triển từ lứa tuổi 3-4 tuổi thông qua họat động của bản thân, trong đó vui chơi là họat động chủ đạo đóng vai trò quan trọng. Vì vậy, mẹ cần lựa chọn các trò chơi phát triển tư duy cho bé, đặc biệt khả năng khái quát hóa (khả năng nhận ra dấu hiệu chung của một nhóm, loại) và khả năng ngôn ngữ.
• Mẹ hãy thử tặng bé một cây bút chì, vì bé tám tháng tuổi đã có thể cầm bút, nhưng ngay cả khi mẹ đặt một tờ giấy bên cạnh thì bé thường sẽ không vẽ lên tờ giấy, rất có khả năng bé sẽ xé tờ thấy thành từng mảnh, rồi lại hào hứng vẽ lên sàn nhà, tường, bàn hay bất cứ đâu bé muốn - đây là một cách thể hiện bản thân của bé. Mẹ hãy sắp xếp và tạo điều kiện để bé có thể vẽ tại nơi bé muốn như lót giấy trên sàn nhà, bàn học… Bằng cách này, mẹ đã giúp kích thích phát triển sức sáng tạo cho bé.
• Giấy vẽ in sẵn những hình mẫu nhiều bậc phụ huynh hay mua về vô tình lấy đi sự sáng tạo của bé. Cách nhìn của bé khác với người lớn, để phát triển sự sáng tạo cho bé, mẹ hãy đưa bé một tờ giấy trắng lớn với đủ các loại bút màu để bé vẽ những điều bé muốn.
• Nếu muốn bé sáng tạo, ba mẹ không nên mua nhiều đồ chơi cho bé, quá nhiều đồ chơi sẽ phân tán sự chú ý của bé. Tốt nhất, mẹ hãy mua cho bé một vài đồ chơi thôi, và bé sẽ phải vận dụng sức sáng tạo để phát minh ra những trò chơi mới với một vài đồ chơi đã có. Bố mẹ hãy chọn mua các đồ chơi bé có thể tự sắp xếp để kích thích cảm hứng sáng tạo của bé.
• Những đồ chơi lắp ghép và gấp hình giấy (origami) giúp kích thích sự phát triển của trẻ. Nếu mẹ để bé tám tháng tuổi chơi với đất nặn, bé sẽ không thể tạo hình được, tuy nhiên bé có thể nhận thấy đất nặn có thể thay đổi hình dạng, tờ giấy có thể bị xé và vo tròn. Những bé tiếp xúc với nhiều hình dạng và vật liệu khác nhau từ nhỏ thường phát triển não và sự sáng tạo tốt hơn những bé khác.

Đồ chơi gấp hình giấy kích thích sự phát triển của trẻ.
• Các bé luôn muốn được là tâm điểm của sự chú ý quan tâm, mẹ hãy để bé chơi trò diễn tập các vai khác nhau. Việc đổi vai diễn kịch giúp kích thích khả năng sáng tạo của bé, việc tham dự lớp học kịch sẽ phát triển thêm khả năng nói trước công chúng của bé.
• Mẹ hãy để bé tự đi. Việc đi bộ cũng kích thích hoạt động của não, cải thiện hình dáng cơ thể và trạng thái cảm xúc.
• Bố mẹ hay nghĩ khả năng của con trẻ phụ thuộc vào yếu tố di truyền. Ví dụ, nếu ba mẹ là những vận động viên, họ tin rằng đứa trẻ của họ cũng sẽ là một vận động viên, nhưng bé sẽ không thể đạt được điều đó nếu bố mẹ không khơi lên sự hứng thú của bé đối với thể thao. Các bé có thể đạt được thành tích tốt hơn nếu bé chơi thể thao từ nhỏ, không phụ thuộc vào sự di truyền.
• Đối với các bé, quá trình thực hiện một công việc gì đó mới là điều quan trọng nhất, chứ không phải kết quả cuối cùng. Mẹ nên để bé phụ giúp một vài việc vặt trong nhà, bé sẽ có thể học cách tập trung vào quá trình làm “nhiệm vụ” và học thêm được những điều mới.
4. Những điều ba mẹ nên tránh trong quá trình nuôi dạy con
• Sự phát triển từ những bước đầu tiên không nhắm vào việc chuẩn bị cho bé đến trường mẫu giáo. Hệ thống giáo dục hiện đại chỉ hướng vào điểm số và các kỳ thi, chứ không tập trung vào phát triển kiến thức cho bé. Sự phát triển tốt trí não từ sớm sẽ giúp bé tự tư duy tốt và tránh được những khó khăn tại trường học.
• Bố mẹ là “giáo viên” day bé nhiều điều hơn hết. Sự phát triển của bé từ những năm tháng đầu đời phụ thuộc vào sự quan tâm và kiên trì tận tâm của bố mẹ.
• Con cái không phải tài sản của bố mẹ. Bố mẹ thường có ý nghĩ rằng: "Tôi muốn con gái tôi trở thành một nhạc sĩ” hay “Tôi muốn con trai tôi trở thành một kỹ sư”. Nhưng đó là giấc mơ của ba mẹ, hãy để bé lựa chọn điều bé muốn làm. Bố mẹ chỉ nên giúp bé nỗ lực đạt được thành công trong tương lai.
Các bí quyết về cách dạy con của người Nhật tuy đơn giản mà không hề dễ dàng chút nào. Các bậc phụ huynh hãy tập cho trẻ từ những thói quen nhỏ nhất để đỡ vất vả hơn trong quá trình nuôi con mà lại mang lại hiệu quả cao nhé.
Theo chanhtuoi.com